Verplichte vrije dagen: zo werkt het

Als werknemer krijg je een aantal dagen per jaar altijd vrij. Dit zijn zogeheten verplichte vrije dagen. In dit blog nemen we deze dagen onder de loep en gaan we al je vragen omtrent dit thema voor je te beantwoorden.

Verplichte vrije dagen

We helpen eerst een fabel uit de wereld: er bestaan namelijk geen wettelijk verplichte vrije dagen. Of een werknemer vrij moet zijn op een feestdag, is volledig afhankelijk van de opgestelde cao binnen een branche. Zo kunnen kledingwinkels dicht zijn op Tweede Pinksterdag, terwijl de horeca overuren maakt.

Een officiële feestdag zoals Hemelvaartsdag is dus niet meteen een verplichte vrije dag. In de cao kun je ook terugvinden of werknemers een toeslag krijgen wanneer ze op een officiële werkdag aan het werk zijn. Dit verschilt namelijk per sector.

De dag na Hemelvaart

Als werkgever kun je je personeel wél verplicht een vrije dag laten opnemen. Dit gebeurt vaak op de dag na Hemelvaart of de dagen tussen kerst en oud & nieuw. Deze dagen gaan van het de vakantiedagen van een werknemer af. Dit moet wel altijd goed staan omschreven in de cao en de verplichte vrije dag moet de werknemer tijdig aankondigen bij zijn werknemers.

Verplichte vrije dagen Nederland

Ondanks dat dit niet geldt voor alle sectoren in het land, zijn de meeste overheidsinstellingen op deze feestdagen gesloten. Andere bedrijven, zoals supermarkten, apotheken, het openbaar vervoer en sportscholen werken volgens een zondagsrooster.

Noteer de volgende vrije dagen dus in je agenda:

• Nieuwjaarsdag (01 januari)
• Eerste & Tweede Paasdag
• Goede vrijdag
• Koningsdag (27 april)
• Hemelvaartsdag
• Bevrijdingsdag (05 mei)
• Pinksteren
• Eerste & Tweede Kerstdag

Hoe zit het nu met Bevrijdingsdag en Goede Vrijdag?

De één is altijd vrij op deze feestdagen, de ander werkt gewoon door. Maar hoe zit het nu precies?

Op 4 mei vindt altijd de Dodenherdenking plaats. Ondanks dat het geen vrije dag is voor het bedrijfsleven, moeten winkels wel dicht om 19:00 in verband met de herdenking om 20:00.

Op 5 mei is het Bevrijdingsdag. Het is dan misschien wel de dag van de vrijheid, maar echt vrij zijn we niet op deze dag. Althans niet standaard. In sommige cao’s is deze vrije dag wel opgenomen en in andere cao’s (waaronder de horeca) weer helemaal niet. Bij de meeste cao’s staat wel een speciale jubileum-regeling. Iedere vijf jaar heeft een werknemer recht op een betaalde vrije dag. Dit is één keer in de vijf jaar waarvan de eerst volgende in 2025 is.

Of je op Goede Vrijdag vrij bent is geheel afhankelijk van de cao. De meeste scholen en andere overheidsinstellingen zijn wel gesloten.

Rechten van de werkgever

We hebben al antwoord gegeven op de vraag: gaan verplichte vrije dagen van je vakantiedagen af? Want hoeveel verplichte vrije dagen mag een werkgever aanwijzen eigenlijk? Helaas kunnen we daar geen eenzijdig antwoord op geven, er bestaat namelijk geen maximum van deze verplichte dagen. In sommige sectoren (zoals het onderwijs) is het heel normaal dat de werkgever bepaalt wanneer je vrij bent. Wel is het verstandig om als werkgever een aantal vrije dagen in te laten vullen door je personeel voor speciale gebeurtenissen zoals een bruiloft.